Categorieën
2021

Gevangen

Het was in mijn middelbareschooltijd. Een jaar of vijftien, zestien was ik. Een flink eind verderop, aan dezelfde lommerrijke laan waar mijn school lag, stond De Lindenhorst. Een meisjesgevangenis. Inmiddels is het complex al jaren gesloten, maar dan ‘echt’ gesloten.

Het was destijds de enige ‘rijksinrichting voor meisjes’ van Nederland. Potdicht voor buitenstaanders. In mijn herinnering waren er een kleine twintig gevangenen, verdeeld over twee groepen. De beelden van mijn geheugen zijn inmiddels, een kleine twintig jaar later, behoorlijk vervaagd. Er zaten niet alleen meisjes met een strafrechtelijk verleden. Ook meisjes met wie ‘niets meer te beginnen was’, kwamen er terecht. Afgeschreven door en in de maatschappij. Het was een echte gevangenis, weinig contact met de buitenwereld. Enkele wekelijkse telefoontjes (met een vaste telefoonlijn), bezoek en wat post. Meer niet.

Ik kwam in die tijd in contact met de geestelijk verzorger die in De Lindenhorst werkte. Ze vroeg me of ik de kerstviering van de meisjes muzikaal wilde begeleiden. Die viering zouden zij zelf voorbereiden. Ik zegde toe. En zo toog ik op een koude winteravond, vlak voor kerst, op de fiets over de donkere Verlengde Slotlaan naar De Lindenhorst. Met een kloppend hart, want ik vond het behoorlijk spannend.

De poort, de hekken, de sloten, het inleveren van je spullen bij een glazen plaat, de dikke deuren met kenmerkend zoemergeluid als ze op afstand werden geopend, nou ja: alles wat je kent uit een film wanneer iemand een gevangene bezoekt. Het gebeurde en maakte veel indruk.

Daarna kwam ik in de gemeenschappelijke huiskamer. Die was sfeervol versierd met kerstslingers, kaarsjes en nepsneeuw op de ruiten. Een grote kerstboom complementeerde het geheel. De stemming onder de meisjes was opgetogen, ze waren ook wel wat nerveus. Sommigen waren bezig met de laatste voorbereidingen van de dans of het lied dat ze straks zouden opvoeren. Anderen zetten alvast de chocomelk en het kerstbrood klaar.

De viering was bijzonder, onrustig chaotisch en verstild intiem tegelijkertijd. Het eeuwenoude verhaal van alle tijden en plekken werd voorgelezen. Ik speelde Komt allen tezamen en Stille Nacht. De meisjes zongen, dansten en vierden het Kerstfeest mee.

Na afloop zat ik met chocomelk en kerstbrood aan een tafeltje met een paar meisjes. Een van hen vertelde dat dit al de zoveelste plek was waar ze terecht was gekomen. Nergens meer welkom. Niet meer geliefd. Een doodlopende weg. Zo jong en puber als ik was, vond ik het moeilijk om daar een antwoord, laat staan enige duiding op te geven. Maar dat hoefde ook niet. Luisteren, aandacht en contact maken was op dat moment genoeg. En we waren wel echt in contact die avond.

Hoewel het afscheid nemen me zwaarder viel dan ik van tevoren had gedacht, kon ik het niet helpen om toch een zucht van verlichting te slaken toen ik weer buiten stond. Voor mij gingen aan het einde van de avond alle deuren en de grote poort weer open. Voor de meisjes bleven ze dicht. Mijn weg ging verder. En die van hen?

Een band die ik bewonder is Toto. In deze live-opname zingen ze The road goes on… Het gaat over een stip op de horizon. Over jezelf vrij kunnen breken in de breedste zin van het woord. Over realiseren dat je weg altijd verder gaat, in welke situatie je ook bent.

Toto – The road goes on

Bekijk hier een live opname van het nummer, zowaar opgenomen in onze eigen Ziggo Dome Amsterdam in maart 2018. (Ik was daar destijds bij met een vriendin, leuk zoekplaatje op 4:38! )
(c) Daniël